October 5, 2020
Strazburg, 7 Aralık 2015: Avrupa’da Yaban Hayatı ve Yaşama Ortamlarını Korumaya yönelik Bern Konvansiyonu, Türkiye’ye habitat yıkımını önlemek ve Fethiye ile Patara Özel Çevre Koruma Alanları’nın (ÖÇKA’lar) geliştirilmiş yönetimini sağlaması için çağrı yapan iki Tavsiyeyi kabul etti. Habitatlar üzerindeki mevcut baskılara güçlü reaksiyonun bir göstergesi, deniz kaplumbağalarının yuva yaptığı kumsallarda bir inşaat yasağı uygulanması için yapılan çağrıdır.
Patara ve Fethiye kumsalları, Türkiye’deki en önemli deniz kaplumbağası (Caretta caretta) yuvalama noktaları arasında yer alıyor. Temmuz 2015’te, Avrupa Konseyi Bern Konvansiyonu heyeti habitatların durumunu değerlendirmek ve koruma sorunlarını belgemek üzere Fethiye ve Patara’yı “yerinde değerlendirmek” için ziyaret etti. Sonuç olarak, 1-4 Aralık 2015 dönemindeki yıllık toplantısında, Bern Konvansiyonu Daimi Komitesi sürdürülemez kıyı gelişimi ve korunan alanların yönetim eksikliğinden kaynaklanan yaşam bozulmasını durdurmayı ve tersine çevirmeyi hedefleyen 2 Tavsiye benimsemiştir.
Fethiye konusunda, Sözleşme koruma altındaki deniz kaplumbağaları kumsalları üzerindeki şiddetli yaşam alanı bozulması ve insan etkileri konusunda derin endişeleri dile getirdi. Tavsiye birkaç koruma tedbiri belirliyor ve sahilde bina, yol ve tersane inşaatı yasağı ve deniz kaplumbağalarının yuvalama bölgelerinden sabit yapıların kaldırılması için çağrı yapıyor. Farkındalık yaratmak, ışık kirliliğini azaltmak, deniz trafiği ve plaj mobilyalarını denetlemek, kum çıkarmayı durdurmak ve yuvalama kumsallarına araç erişimini engellemek için önlemler de mevcut. Tavsiye, eksiklikleri habitattaki mevcut durumun kökenini oluşturan, korunan alanın yönetiminin iyileştirilmesi ve kuralların düzenli uygulanması hususlarına vurgu yapıyor.
“Sürdürülemez ve kontrolsüz kıyı gelişimi çok uzun süredir ve Fethiye’nin biyoçeşitliliğinin koruma altında olma statüsü tamamen göz ardı edilerek devam etti,” diyor konuyu 2009 yılında Sözleşme heyetinin dikkatine getiren MEDASSET Başkanı Lily Venizelos. Sivil toplum kuruluşları, Bern Sözleşmesi’ndeki 4 mevcut Tavsiyenin uygulanmayışı ve bölgenin deniz kaplumbağası popülasyonları için bir tehdit oluşturan şekilde giderek yok edilişi hakkında şikayette bulundu.
Patara konusunda, alanın korunmasının giderek bozulması, yönetimde ve ilgili düzenlemelerin uygulanmasındaki eksiklik, Sözleşme’un bir dizi ayrıntılı koruma önlemleri tavsiye etmesine neden oldu. Bunlardan bazıları: Yuvalama kumsalı ve arkasında inşaat yasağı, araç girişinin önlenmesi; bilinçlendirme ve eğitim; plaj mobilyaları, balıkçılık ve ışık kirliliğinde düzenlemelerdir. ÖÇKA’nın yönetim ve korumasının güçlendirilmesi, Konvansiyon’un yetkililere alması için çağrıda bulunduğu önemli önlemlerdir.
“”Patara’nın olağanüstü ekolojik ve kültürel değerini tarif etmek için kelimeler yetmez. Uluslararası öneme sahip seçkin bir Akdeniz beldesi,” diyor Tavsiye’nin kabul edilmesini olumlu bir gelişme olarak değerlendiren Venizelos. Yıkıcı kalkınma planlarını engellemek için 1988 yılından bu yana süren çabalar sayesinde, Patara nispeten bozulmamış durumda. MEDASSET’in 2012 yılındaki şikayetinin arkasında, Patara’nın 12 km uzunluğundaki sahil ve büyük kum tepelerine yaklaşık 1,5 km mesafedeki ÖÇKA’nın arkeolojik alanı içinde ilerlemekte olan yeni ve büyük ölçekli bir yazlık konutlar inşaatı yatıyor. “Güçlendirilmiş bir yönetim ve koruma tedbirleri olmazsa, bu yeni inşaat habitatı ciddi anlamda tahrip edip Patara’da deniz kaplumbağası yuvalarını tehdit edecek,” diyor Venizelos.
Türk çevre yetkililerinin geçmişte gösterdiği üzere, gerekli siyasi irade ile, Türkiye’nin önemli deniz kaplumbağası kumsalları yeterince korunabilir ve uluslararası en iyi uygulama örnekleri kabul edilen Dalyan ve Akyatan kumsallarında olduğu gibi yıkıcı yapılanma tersine çevrilebilir.
Venizelos, “Sorumlu makamları deniz kaplumbağalarının yuvalama sezonuna rastlayan 2016 turizm sezonu başlamadan önce bu Tavsiyeleri uygulamak için acilen harekete geçmeye çağırıyoruz,” diyerek sözlerini tamamladı.
MEDASSET, Tavsiyelerin uygulanmasının uzun vadede deniz kaplumbağası popülasyonlarının korunması ve önemli Akdeniz doğal habitatlarının muhafaza edilmesinin yanı sıra Fethiye ve Patara halkları yararına sürdürülebilir ve yüksek kaliteli turizm gelişimi sağlayacağını belirtiyor.
MEDASSET, BASIN BÜLTENİN İNGİLİZCEDEN TÜRKÇEYE ÇEVİRİSİ İÇİN NOVA TRANSLATIONS’A (ANKARA) İÇTEN TEŞEKKÜRLERİNİ SUNAR
Daha fazla bilgi:
Liza Boura, MEDASSET, +30 210 3613572, medasset [AT] medasset.org
Fotoğraflar:
https://www.dropbox.com/sh/fntuhena8o269q9/AADQuaWU_WI5iuGEF59PvarQa?dl=0
Editörlere Notlar:
1. Bern Konvansiyonu Tavsiyelerinin tam metni sayfalar 50-55 arasındadır: https://wcd.coe.int/com.instranet.InstraServlet?command=com.instranet.CmdBlobGet&InstranetImage=2857393&SecMode=1&DocId=2339082&Usage=2
2. 1988 yılında kurulan MEDASSET (Akdeniz Deniz Kaplumbağalarını Kurtarma Derneği), İngiltere’de bir hayır kurumu ve limited şirket olarak kayıtlı uluslararası bir çevre sivil toplum kuruluşu ve Avrupa Konseyi Bern Konvansiyonu Daimi Gözlemci Üyesidir. MEDASSET, BM’nin Akdeniz Eylem Planı (UNEP/MAP) ortağı olan ve Yunanistan’da 1993 yılında kurulan kar amacı gütmeyen organizasyon MEDASSET Yunanistan ile yakın işbirliği içindedir. Her iki kurum da Akdeniz’de deniz kaplumbağaları ve yaşama ortamlarının incelenmesi ve korunması konusunda faaliyet göstermektedir. Ortak hedeflere bilimsel araştırmalar, çevre eğitimi, ilgili karar vericilerle iletişim ve halkın bilinçlendirilmesi yoluyla ulaşılmaktadır.
3. 1988 yılından bu yana, MEDASSET Türkiye’nin önemli deniz kaplumbağası yuvalama kumsallarının koruma ve yönetim durumunu izlemekte ve bu habitatların korunmasını geliştirmek için ulusal ve uluslararası yetkililere yardımcı olacak önerilerde bulunmaktadır. “Patara’yı Kurtar” kampanyası hakkında bilgi almak için buraya tıklayınız. Fethiye kampanyası hakkında bilgi almak için buraya tıklayınız.
4. Avrupa Konseyi “Avrupa’da Yaban Hayatı ve Yaşama Ortamlarını Koruma Konvansiyonu” (1979) ya da “Bern Konvansiyonu” hakkında:
• http://www.coe.int/en/web/bern-convention/presentation
• https://rm.coe.int/CoERMPublicCommonSearchServices/DisplayDCTMContent?documentId=090000168048dfb4
Comments are closed.