fbpx

Κεφαλονιά: Προστασία της Καρέττα καρέττα

Παράπλευρες απώλειες στην αλιεία: Αλληλεπίδραση μεταξύ των θαλασσίων χελωνών Καρέττα καρέττα και των εμπορικών αλιευτικών στόλων Ξιφία στο Ιόνιο Πέλαγος.

Το μεγαλύτερο μέρος της έρευνας σε σχέση με τις θαλάσσιες χελώνες μέχρι σήμερα αφορά κυρίως τόσο στην ωοτοκία τους όσο και στις περιοχές που αυτές ωοτοκούν. Το MEDASSET και το Archipelagos-Environment and Development (πρώην “Archipelagos -Marine and Coastal Management”) ήταν από τις πρώτες μη κυβερνητικές περιβαλλοντικές οργανώσεις που ασχολήθηκαν με τη διεξαγωγή έρευνας σχετικής με την αλληλεπίδρασή των θαλασσίων χελωνών με τις ανθρωπογενείς παρεμβάσεις στη θάλασσα, όπου οι θαλάσσιες χελώνες περνούν το μεγαλύτερο μέρος της ζωής τους. Ο κύριος στόχος της επταετούς μελέτης που σχεδίασε το Archipelagos στη θαλάσσια περιοχή του Ιονίου πελάγους, η οποία είναι μία από τις κύριες περιοχές συγκέντρωσης τους κατά τη διάρκεια της περιόδου ωοτοκίας, ήταν η εκτίμηση των επιπτώσεων της αλιείας ξιφία στις θαλάσσιες χελώνες και ιδιαίτερα στις χελώνες Καρέττα καρέττα.

Η περίοδος ωοτοκίας χελωνών Καρέττα καρέττα συμπίπτει με την κορύφωση της περιόδου αλιείας ξιφία στο Ιόνιο. Κατά τη διάρκεια της έρευνας συλλέχθηκαν πολύτιμα στοιχεία σχετικά με τη σύνθεση του πληθυσμού της καρέτταστο Ιονίο Πέλαγος, καθώς και για τη μερίδα του πληθυσμού των χελωνών που δεν επισκέπτεται ποτέ την ξηρά για ωοτοκία, μαζί με τα στοιχεία σχετικά με χωρική και χρονική κατανομή τους. Κατά τη διάρκεια της μελέτης καταγράφηκαν τακτικά για 7 συναπτά έτη τυχαίες συλλήψεις θαλάσσιων χελωνών σε παραγάδια, που χρησιμοποιούνται για την αλιεία ξιφία (Xiphias gladius) για το σύνολο 5 πλοίων με βάση τους την Κεφαλλονιά, στο Ιόνιο Πέλαγος. Συνολικά, 157 χελώνες συνελήφθησαν σε 142 από το σύνολο 785 αλιευτικών εξορμήσεων (18,1 %). Η μεγάλη πλειοψηφία των ζώων (77 %) ήταν μικρού μεγέθους ή έφηβα άτομα. Μόνο το 15 % ήταν ενήλικα ζώα. Κατά τη συνολική διάρκεια της έρευνας καταγράφηκε μείωση στη συχνότητα των τυχαίων συλλήψεων Καρέττα καρέττα στα αλιευτικά εργαλεία.

Κατά τη διάρκεια της μελέτης, φάνηκε ότι η αλιεία ξιφία μπορεί να επηρεάσει λιγότερο σοβαρά τον πληθυσμό των χελωνών στο Ιόνιο Πέλαγος, σε σύγκριση με την απώλεια των ενδιαιτημάτων τους και της θνησιμότητας που προκαλείται από άλλους παράγοντες.

Τουριστική ανάπτυξη και προστασία της Καρέττα καρέττα

Λόγω της σταθερής αύξησης του τουρισμού στην Κεφαλονιά κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1990 και την αύξηση της παράνομης και ανεξέλεγκτης τουριστικής ανάπτυξης, η κεντρική Διοίκηση (Δημοτικό Συμβούλιο) στο Αργοστόλι είχε ετοιμάσει ένα σχέδιο χρήσης γης για την Κεφαλονιά. Η κύρια λειτουργία του σχεδίου ήταν να προωθήσει τη διατήρηση οικοτόπων και ειδών σε ευαίσθητες περιοχές και να ελέγξει την ανάπτυξη.

Το σχέδιο αυτό ήταν υπό εξέταση από το 1995 και οι διαβουλεύσεις με την Ελληνική Κυβέρνηση, τις περιβαλλοντικές Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις (ΠΜΚΟ), τα τοπικά συμβούλια, τους ειδικούς επιστήμονες, καθώς και άλλες ομάδες-μετόχους, εξακολουθούσαν να λαμβάνουν χώρα μέχρι το 1999.

Το σχέδιο την εποχή εκείνη δεν έκανε καμία αναφορά για την προστασία του οικοτόπου θινών στην περιοχή «Μούντα» καθώς και ότι ολόκληρη η έκταση των 2,8 χιλιομέτρων της παραλίας Μούντα χρησιμοποιείται από τις θαλάσσιες χελώνες ως περιοχή ωοτοκίας. Μόνο ένα τμήμα στο σημείο «Ποταμάκια» της παραλίας είχε επιλεγεί ως πιθανή τοποθεσία για την προστασία της Καρέττα καρέττα.

Μια επί τόπου εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων που πραγματοποιήθηκε από το MEDASSET και παρουσιάστηκε στο Συμβούλιο Βέρνης το 1999 πίεσε για περαιτέρω διαπραγματεύσεις με τις σχετικές ομάδες, προκειμένου να αναγνωριστεί η περιοχή ως μια σημαντική περιοχή ωοτοκίας της Καρέττα καρέττα και, κατά συνέπεια, να συμπεριληφθεί στο Ευρωπαϊκό Δίκτυο Προστατευόμενων Περιοχών NATURA 2000.

Μούντα, μία περιοχή ιδιαίτερης οικολογικής σημασίας

Η ενημέρωση του κόσμου για τον πληθυσμό της θαλάσσιας χελώνας Καρέττα καρέττα στη Μούντα ήταν πολύ υψηλή και μέσα από το ενδιαφέρον των τουριστών και του κοινού και το έργο της τοπικής περιβαλλοντικής ομάδας « Κατελειός », η υποστήριξη για την προστασία της ολοένα και αυξανόταν. Ωστόσο, καμία νομική προστασία δεν είχε δοθεί σε αυτό το μοναδικό πληθυσμό χελωνών της Κεφαλλονιάς μέχρι το 2006, όταν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποφάσισε να συμπεριλάβει τόσο τον Κατελειό όσο και τη Μούντα στον κατάλογο των τόπων κοινοτικής σημασίας (ΤΚΣ) που ανήκουν στην ευρύτερη βιογεωγραφική περιοχή της Μεσογείου.

Η Μούντα διαθέτει ένα βιολογικά διαφορετικό και μοναδικό σύστημα αμμοθινών και αποτελεί έναν από τους οικότοπους προτεραιότητας που περιλαμβάνονται στην κοινοτική οδηγία 92/43 της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ήδη μια μεγάλη περιοχή του συστήματος των θινών έχει χαθεί εξαιτίας της ανάπτυξης στην περιοχή. Δυστυχώς καμία προσοχή δεν δόθηκε στην προστασία της απειλούμενης με εξαφάνιση χλωρίδας, όπως το κρινάκι της θάλασσας Pancratium maritimum. Τα κτίρια στην περιοχή δεν συμμορφώνονται πάντα με την πολεοδομική και περιβαλλοντική νομοθεσία και καμία επίσημη αξιολόγηση δεν έχει γίνει ώστε να εκτιμηθούν οι παρούσες και μελλοντικές επιπτώσεις της δόμησης σε αυτή την οικολογικά ευαίσθητη παραλία. Η ανάπτυξη στην περιοχή είχε σαν στόχο κυρίως το βραχυπρόθεσμο οικονομικό κέρδος χωρίς να ληφθεί υπόψη η μελλοντική περιβαλλοντική υποβάθμιση της περιοχής.

Οι τουρίστες απολαμβάνουν την περιοχή της Μούντας, καθώς διαθέτει ένα αισθητικά ευχάριστο τοπίο και επειδή ταυτόχρονα φιλοξενεί τις θαλάσσιες χελώνες Καρέττα καρέττα που την επισκέπτονται για να ωοτοκήσουν. Αν δεν υπάρξει σύντομα η πλήρης εφαρμογή των προβλεπόμενων μέτρων προστασίας η ανεξέλεγκτη δόμηση θα επηρεάσει αρνητικά το συγκεκριμένο αμμοθινικό οικοσύστημα με σοβαρές επιπτώσεις για την ωοτοκία και τον πληθυσμό της Καρέττα καρέττα στην περιοχή. Αν δεν εφαρμοστεί η περιβαλλοντική νομοθεσία τότε η παραλία θα καταστραφεί από την ανθρώπινη παρέμβαση και θα καταστεί ακατάλληλη τόσο για τους επισκέπτες όσο και τις χελώνες. Αυτό θα έχει αρνητικές συνέπειες για τον τουρισμό και την τοπική οικονομία της περιοχής.

  • Χώρα Ελλάδα
  • Προσέγγιση Έρευνα
  • Θεματική Αλιεία

Σχετικό Υλικό

Σχετικά Προγράμματα