Λόγω της μεταναστευτικής φύσης των θαλάσσιων χελωνών είναι απαραίτητο να υπάρχει μια ενιαία διεθνής νομοθεσία που να τις προστατεύει, ανεξάρτητα από γεωγραφικά όρια:
- Η Σύμβαση CITES απαγορεύει το εμπόριο όλων των ειδών θαλάσσιων χελωνών και δειγμάτων/τμημάτων αυτών.
•Η Σύμβαση της Βόννης για τη διατήρηση των αποδημητικών ειδών της άγριας πανίδας (γνωστή και ως CMS) απαιτεί ότι τα Συμβαλλόμενα Μέρη (χώρες) διασφαλίζουν την προστασία των θαλάσσιων χελωνών και των βιοτόπων τους.
•Η Σύμβαση για τη Βιοποικιλότητα δεν αναφέρεται ειδικά στις θαλάσσιες χελώνες αλλά περιλαμβάνει άρθρα σχετικά με την ανάγκη προστασίας οικοτόπων με στόχο τη διατήρηση της βιοποικιλότητας, τόσο σε εθνικό όσο και σε περιφερειακό επίπεδο, κι άρα περιλαμβάνει την προστασία των βιοτόπων της θαλάσσιας χελώνας.
Περιφερειακή νομοθεσία
Πέρα από τις διεθνείς συμβάσεις, είναι επίσης σημαντικό να υπάρχουν περιφερειακά εργαλεία προστασία, καθώς κάθε περιοχή έχει διαφορετικές ιδιαιτερότητες όσον αφορά την διατήρηση των ειδών. Στην περιοχή της Μεσογείου έχουν ισχύ τρία περιφερειακά νομικά πλαίσια:
- Οι Μεσογειακές χώρες που ανήκουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ), πρέπει να εφαρμόζουν την παρακάτω νομοθεσία της ΕΕ που προστατεύει τις θαλάσσιες χελώνες:
- Την Οδηγία για τους Οικοτόπους (Οδηγία 92/43/ΕΟΚ για τη διατήρηση των ϕυσικών οικοτόπων καθώς και της άγριας πανίδας και χλωρίδας και το σχετικό ευρωπαϊκό δίκτυο Natura 2000 προστατευμένων περιοχών για την εφαρμογή της Οδηγίας.
•Τη Στρατηγική της ΕΕ για την βιοποικιλότητα με ορίζοντα το 2020.
Η νομοθεσία της ΕΕ είναι ιδιαιτέρως σημαντική, καθώς η αποτυχία των κρατών-μελών να συμμορφωθούν μπορεί να οδηγήσει σε «διαδικασία επί παραβάσει» και κυρώσεις.
- Η Σύμβαση της Βέρνης για τη διατήρηση της ευρωπαϊκής άγριας χλωρίδας και πανίδας και των φυσικών βιοτόπων απαιτεί ότι τα Συμβαλλόμενα Μέρη (χώρες εντός και εκτός της ΕΕ) θα διασφαλίσουν την προστασία των θαλάσσιων χελωνών και τον βιοτόπων τους. Η Σύμβαση αυτή έχει θεσπίσει μια μοναδική, σε σχέση με άλλες διεθνείς Συμβάσεις, διαδικασία συμμόρφωσης των συμβαλλόμενων χωρών αφού επιτρέπει στις περιβαλλοντικές οργανώσεις και την κοινωνία των πολιτών να καταγγείλουν στην Σύμβαση περιπτώσεις μη συμμόρφωσης.
- Σε παν-Μεσογειακό επίπεδο, η δέσμευση και η συνεργασία μεταξύ όλων των μεσογειακών χωρών για την προστασία των θαλάσσιων χελωνών και των βιοτόπων τους θεσπίζεται μέσω της Σύμβαση της Βαρκελώνης για την προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος και των παράκτιων περιοχών της Μεσογείου. Συγκεκριμένα, η Σύμβαση έχει θεσπίσει το Πρωτόκολλο για τις ειδικά προστατευόμενες περιοχές και το Σχέδιο Δράσης για την διατήρηση των θαλάσσιων χελωνών.
Εθνική προστασία
Οι μεσογειακές χώρες έχουν θεσπίσει εθνικούς νόμους και πολιτικές με στόχο την εφαρμογή της διεθνούς και περιφερειακής νομοθεσίας για την προστασία των θαλάσσιων χελωνών. Σε αυτά συμπεριλαμβάνονται:
- Νόμοι, στρατηγικές και σχέδια δράσης για την προστασία του περιβάλλοντος, της βιοποικιλότητας και των απειλούμενων ειδών
•Αλιευτικοί νόμοι, κανονισμοί και στρατηγικές.
•Προστατευμένες περιοχές, εθνικά πάρκα, κτλ.
Το νομικό πλαίσιο που προστατεύει την θαλάσσιες χελώνες στη Μεσόγειο θεωρείται επαρκές, ωστόσο η εφαρμογή του είναι συχνά ελλιπής λόγω έλλειψης οικονομικών πόρων, πολιτικού κινήτρου ή ενδιαφέροντος. Τα εθνικά μέτρα μπορεί να μην είναι πάντα τόσο προστατευτικά όσο τα υπερεθνικά και κοινοτικά, αφού συχνά δίνεται προβάδισμα σεβραχυπρόθεσμα οικονομικά συμφέροντα παρά στη βιώσιμη ανάπτυξη με πυλώνα την προστασία της βιοποικιλότητας. Έτσι παρά την νομική προστασία, οι θαλάσσιες χελώνες εξακολουθούν να απειλούνται με εξαφάνιση.