9 Ιανουαρίου, 2023
Σχέδιο σε διαβούλευση: Σχέδιο νόμου «Εκσυγχρονισμός περιβαλλοντικής νομοθεσίας»
Υπουργείο: Περιβάλλοντος και Ενέργειας
Φάση: Δημόσια διαβούλευση από 4 – 18 Μαρτίου 2020
Το MEDASSET συμμετέχει στη δημόσια διαβούλευση καταθέτοντας σχόλια, γενικά ή ειδικότερα, καθώς και συγκεκριμένες προτάσεις.
Κεφάλαιο Α – Απλοποίηση Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης
Άρθρο 1
Διάρκεια ισχύος ΑΕΠΟ
Θεωρούμε πως η συγκεκριμένη προσέγγιση απλοποιεί και επιταχύνει τη διαδικασία έκδοσης ΑΕΠΟ. Ως εκ τούτου αντιλαμβανόμαστε πως τόσο η διαδικασία όσο και ο χρόνος που θα απαιτούνται για την έκδοσή τους, αφήνουν περιθώρια για πράξεις που αντιτίθενται στην προστασία και διατήρηση του περιβάλλοντος (πχ. Ανέγερση κτιρίων σε ΠΠ) χωρίς να έχουν οι εμπλεκόμενοι περιθώριο αντίδρασης.
Κεφάλαιο Β – Διαδικασία Αδειοδότησης Α.Π.Ε.
Άρθρο 2
Επιτάχυνση διαδικασιών έκδοσης ΑΕΠΟ
Ββ) Στην άπρακτη παρέλευση της πολύ μικρής αποκλειστικής προθεσμίας των 5 ημερών για την εξέταση του φακέλου, αυτός θα θεωρείται πλήρης. Προβληματικό, δεδομένου ότι στην πράξη μάλλον δε θα τηρείται αυτή η προθεσμία.
Γγ) Σε περίπτωση άπρακτης παρέλευσης της προθεσμίας αυτής, οι γνωμοδοτήσεις που δεν υποβλήθηκαν θεωρούνται θετικές. Θεωρούμε το σημείο προβληματικό, καθώς η μη απάντηση δε πρέπει να θεωρείται ως θετική γνωμοδότηση κατά το νόμο. Το ίδιο σχόλιο ισχύει και για τα σημεία της παραγράφου 3 του άρθρου 4 του ν. 4014/2011 β) και δ).
Άρθρο 7
Πιστοποιημένοι Αξιολογητές ΜΠΕ
Θεωρούμε ότι η ανάθεση των έργων των ΜΠΕ σε ιδιώτες αξιολογητές από τους ίδιους τους φορείς των έργων δεν έχει τα εχέγγυα της ανάθεσης από τη δημόσια διοίκηση και κρίνουμε προβληματικό το σημείο όπου θα έχουν την ευρεία διακριτική ευχέρεια να επιλέγουν ακόμη και ποιες γνωμοδοτήσεις είναι ουσιώδεις και ποιες όχι.
Άρθρο 8
Ηλεκτρονικό Περιβαλλοντικό Μητρώο
Αναρωτιόμαστε με ποιο τρόπο θα διασφαλίζεται η δημόσια διαβούλευση, καθώς αντιλαμβανόμαστε ότι τα έγγραφα που αφορούν στην έκδοση, ανανέωση ή τροποποίηση ΑΕΠΟ και ΠΠΔ, συμπεριλαμβανομένων των αιτήσεων, μελετών περιβαλλοντικών επιπτώσεων, γνωμοδοτήσεων των φορέων της Διοίκησης, σχεδίων ΑΕΠΟ, καθώς και κάθε σχετική αλληλογραφία δε θα είναι ανοιχτά προς το ευρύ κοινό.
Κεφάλαιο Γ – Διαχείριση Προστατευόμενων Περιοχών
Άρθρο 26
Οι Φορείς του Εθνικού Συστήματος Διακυβέρνησης
Γενικό σχόλιο: Κρίνουμε πως όποιο καινούριο μοντέλο διαχείρισης προταθεί, θα πρέπει ταυτόχρονα να διασφαλιστεί ξεκάθαρη πολιτική βούληση για την εφαρμογή του, ώστε να επιτευχθεί η ορθή προστασία και διαχείριση του φυσικού περιβάλλοντος της χώρας χωρίς αυτό να μεταφράζεται ως «εμπόδιο στην ανάπτυξη», θέλοντας να αποφύγουμε οποιαδήποτε νέα αποτυχία. Θέλουμε να σημειώσουμε επίσης, ότι για να πετύχει το σύστημα διακυβέρνησης θα πρέπει όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς και αρχές να αντιληφθούν ότι συμμετέχουν σε ένα σύστημα που πρωταρχικό στόχο έχει την προστασία και διαχείριση του φυσικού περιβάλλοντος.
Άρθρα 27-43
Γενικά σχόλια: H κλιμάκωση της οργανωτικής διάταξης θα επιφέρει συγχύσεις μεταξύ σαφήνειας των ρόλων και των καθηκόντων. Περιγράφονται στο σύνολο των άρθρων πολλές δομές και δεν είναι ξεκάθαρο ποιος γνωμοδοτεί και σε ποιον, ποιος αποφασίζει, ποιος είναι υπεύθυνος για τα επιτακτικά και έκτακτα προβλήματα που μπορεί να προκύψουν στην καθημερινότητα. Αυτό εκτιμούμε πως θα επιφέρει καθυστερήσεις στην επίλυση προβλημάτων (ειδικά των έκτακτων), καθώς και στις σημαντικές λήψεις αποφάσεων, όπως και στις καταρτίσεις κειμένων (σχεδίων διαχείρισης, μεταβατικών διατάξεων κλπ). Δε φαίνεται πουθενά ξεκάθαρα το υπόβαθρο των ανθρώπων που θα στελεχώσουν τις διάφορες δομές εκτός από τις Επιτροπές Διαχείρισης.
Ειδικά: Επί του Άρθρου 27βιι) ‘υποστηρίζουν τη διαδικασία σχεδιασμού, λήψης αποφάσεων και αξιολόγησης των πολιτικών διαχείρισης των προστατευόμενων περιοχών’. Δεν είναι ξεκάθαρο ποιον υποστηρίζουν.
27γ) όπου αναφέρεται η Εθνική Στρατηγική και το 5ετές Σχέδιο Δράσης, αναρωτιόμαστε που αντιστοιχούν αυτά τα δοκίμια. Επίσης στο σημείο ‘δείκτες απόδοσης’ δεν μας είναι ξεκάθαρο ποιοι είναι αυτοί οι κατάλληλοι δείκτες.
27ια)’ Εισηγείται’, δεν είναι ξεκάθαρο σε ποιον εισηγείται.
Άρθρο 31
Πόροι και Οικονομική Διαχείριση του ΟΦΥΠΕΚΑ
Επί της παρ. 1: Θεωρούμε ότι θα πρέπει να υπάρχει επαρκής σταθερή χρηματοδότηση από τον κρατικό προϋπολογισμό, σε ετήσια βάση, ώστε να καλύπτονται κάποιες βασικές λειτουργίες, όπως μισθοδοσία και στοιχειώδεις δράσεις προστασίας και διαχείρισης. (core funding).
Άρθρο 34
Σύσταση και Αρμοδιότητες των Μονάδων Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών
Επί της παρ. 1 Με την πρόταση για σύσταση των 24 ΜΔΠΠ, πρέπει να διευκρινιστεί με σαφήνεια πώς θα επιτευχθεί η σύμπτυξη 36 υπαρχόντων Φορέων Διαχείρισης. Πρέπει επίσης να διευκρινιστεί ποιος θα είναι υπεύθυνος για τις αλλαγές, πώς θα γίνει η μεταφορά του προσωπικού και πώς θα διασφαλιστεί η στελέχωση των νέων μονάδων.
Επί της Παρ. 2ια) Δε φαίνεται να είναι ξεκάθαρο από τη διατύπωση αν θα μπορούν οι ΜΔΠΠ να συμμετέχουν «αυτόνομα» σε ευρωπαϊκά ή εθνικά χρηματοδοτικά προγράμματα με συγκεκριμένους γεωγραφικούς περιορισμούς-κριτήρια, όπως επίσης και αν θα έχουν την οποιαδήποτε διαχειριστική επάρκεια ή θα είναι εντελώς «δέσμιες» της κεντρικής διοίκησης. Κρίνουμε ότι είναι σημαντικό να έχουμε τη δυνατότητα συμμετοχής σε ευρωπαϊκά προγράμματα.
Επί της παρ. 2δ) Αναρωτιόμαστε πως εκφράζεται η επαρκής συμμετοχικότητα στη διαβούλευση.
Επί της παρ. 2ζ) Αναρωτιόμαστε πως ορίζεται η επικουρία (Πχ. Φύλακες τώρα δεν μπορούν να επιβάλλουν πρόστιμα όταν βλέπουν κάποια παράνομη πράξη.)
Άρθρο 35
Επιτροπές Διαχείρισης των Μονάδων Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών
Επί της παρ. 2δ) θεωρούμε πως θα πρέπει να δίνεται η δυνατότητα συνεκπροσώπησης και από 2η ή 3η περιβαλλοντική οργάνωση καθώς όπως συμβαίνει και τώρα πολλές φορές τα προστατευτέα είδη και οικοτόποι ενδιαφέρουν περισσότερες από μία περιβαλλοντική οργάνωση.
Κεφάλαιο Δ – Ζώνες εντός Προστατευόμενων Περιοχών
Άρθρο 44
Τροποποίηση του π.δ. 59/2018
Γενικό σχόλιο: Θεωρούμε προβληματική την απόπειρα του νομοσχεδίου να εντάξει ρυθμίσεις που αφορούν σε χρήσεις γης που ρυθμίζονται από τον ρυθμιστικό (πολεοδομικό) σχεδιασμό στον σχεδιασμό των προστατευόμενων περιοχών. Προτείνουμε να προβλεφθεί η επικαιροποίηση του π.δ. και να γίνει συντεταγμένα και οργανωμένα μετά από στενή διεπιστημονική συνεργασία χωροτακτών και ειδικών με εμπειρία στη διαχείριση των προστατευόμενων περιοχών. Συγκεκριμένα, προτείνουμε ανασκόπηση των προδιαγραφών της IUCN στα τυποποιημένα δελτία αναφοράς για κάθε περιοχή Natura 2000 καθώς και τις σχετικές αναφορές της χώρας προς την ΕΕ και διεθνείς συμβάσεις (π.χ. Σύμβαση Ραμσάρ). Συνεπώς, ο κατάλογος πρέπει να συμπληρωθεί ώστε να καλύπτει διαφορετικούς τύπους χρήσεων, π.χ. να διαφοροποιεί την εντατική από την εκτατική κτηνοτροφία, την ελεύθερη από την εσταυλισμένη βόσκηση, τη λατομική δραστηριότητα από την εξορυκτική, κοκ, διαφοροποιήσεις δηλαδή που έχουν ιδιαίτερη σημασία για τις προστατευόμενες περιοχές και οι οποίες αποτελούν διαφορετικές χρήσεις γης. Οι διαφοροποιήσεις αυτές είναι αντίστοιχες με τον πολεοδομικό σχεδιασμό που διαφοροποιεί τις οδούς από τις οδούς ήπιας κυκλοφορίας και τους πεζοδρόμους από τους αμιγείς πεζοδρόμους. Με αυτόν τον τρόπο θα διασφαλιστεί συνέπεια και τυποποιημένη ορολογία. Στις σχετικές χρήσεις πρέπει να προστεθούν και όλες εκείνες που αφορούν στον θαλάσσιο χώρο, καθώς οι περιοχές Natura 2000 καλύπτουν σήμερα το 19% περίπου των εγχώριων υδάτων της χώρας.
Επί της παρ. 1α).1 Η πρόβλεψη για το περιεχόμενο των ειδικών περιβαλλοντικών μελετών και των όρων προστασίας για την εκάστοτε προστατευόμενη περιοχή δεν πρέπει να περιλαμβάνεται στο π.δ. που αφορά στην καταγραφή των χρήσεων γης αλλά στις σχετικές διατάξεις που αφορούν στις προστατευόμενες περιοχές και τον χαρακτηρισμό τους και συγκεκριμένα στα άρθρα 19-21 του ν. 1650/1986, όπως έχουν τροποποιηθεί και ισχύουν. Σχετική πρόταση κατατίθεται στις παρατηρήσεις μας καθώς και άλλων φορέων (π.χ. Green Tank, Επιτροπή Φύση 2000) επί των αντίστοιχων άρθρων (άρθ. 45-47).
Επί της Παρ. 1 β) Οι τέσσερις ζώνες που προβλέπονται στο συγκεκριμένο άρθρο είναι μία χρήσιμη και συμβατή με τη διεθνή πρακτική κατηγοριοποίηση. Ωστόσο δεν θα πρέπει να προβλέπεται στο συγκεκριμένο π.δ. αλλά στα σχετικά άρθρα 19-21 του ν. 1650/1986. Οι ζώνες αυτές πρέπει να ορίζονται (όπως ισχύει σήμερα και για τις κατηγορίες των προστατευόμενων περιοχών) ως προς τον σκοπό και το γενικό τους πλαίσιο και συγκεκριμένα κριτήρια και όχι βάσει ενός καταλόγου χρήσεων που δυνητικά ή υποχρεωτικά θα περιλαμβάνουν. Ειδικότερα, πρέπει να διασφαλίζεται η διαβάθμιση της προστασίας, από τις ζώνες απολύτου προστασίας, στις οποίες δεν επιτρέπεται τίποτα άλλο παρά η έρευνα και η πολύ αυστηρά ορισμένη και απολύτως απαραίτητη διαχείριση ή επίσκεψη της περιοχής, μέχρι τις ζώνες βιώσιμης διαχείρισης των φυσικών πόρων στις οποίες επιτρέπονται υπό όρους αρκετές δραστηριότητες που συντελούν ώστε οι προστατευόμενες περιοχές να γίνουν πρότυπα βιώσιμης ανάπτυξης.
Επί της παρ. 17 (σχετικά με τις χρήσεις ανά ζώνη προστασίας), θεωρούμε κακή πρακτική να προκαθορίζονται οι χρήσεις που θα ισχύουν στην εκάστοτε ζώνη προστατευόμενης περιοχής. Μία τέτοια προσέγγιση θα καθιστούσε χωρίς αντικείμενο τον σχεδιασμό και αχρείαστες τις ειδικές περιβαλλοντικές μελέτες, οι οποίες μελετούν, αναλύουν, τεκμηριώνουν και καθορίζουν τους συγκεκριμένους όρους χρήσης και δραστηριοτήτων σε κάθε περιοχή ανάλογα με το εκάστοτε προστατευόμενο/α αντικείμενο/α. Διαφορετικές χρήσεις και δραστηριότητες προβλέπονται σε μια προστατευόμενη ζώνη δασικού χαρακτήρα, υγροτοπικού ή θαλάσσιου χαρακτήρα όπως και όταν αντικείμενο προστασίας είναι ένα φυτό, ένα ζώο που ζει σε περιορισμένο χώρο ή αν πρόκειται για εποχικό μεταναστευτικό είδος. Προτείνεται ότι στα αντίστοιχα άρθρα του ν. 1650/1986 να προβλέπεται ότι ο καθορισμός των χρήσεων ανά ζώνη προστασίας να επιλέγεται από το π.δ. αφού αυτό πρώτα συμπληρωθεί με τις χρήσεις που αφορούν σε προστατευόμενες περιοχές, όπως περιγράφεται παραπάνω, και να εξειδικεύονται ανάλογα με τις ανάγκες προστασίας της κάθε περιοχής.
Άρθρο 46
Χαρακτηρισμοί και ζώνες προστασίας περιοχών
Γενικό σχόλιο: Εφόσον το νομοσχέδιο επιδιώκει να τροποποιήσει τις ισχύουσες κατηγορίες των προστατευόμενων περιοχών, κρίνουμε πως τόσο σε αυτό το άρθρο όσο και σε υπόλοιπα, οι ορισμοί του νομοσχεδίου χρήζουν αναδιατύπωσης με σαφείς όρους. Για να διασφαλιστεί η πλέον αποτελεσματική προστασία τόσο των περιοχών NATURA 2000 όσο και ευρύτερα των προστατευόμενων περιοχών παρακαλούμε για σαφή ορισμό των κατηγοριών των προστατευόμενων περιοχών, με βάση συγκεκριμένα κριτήρια και τον στόχο που κάθε κατηγορία επιδιώκει να επιτύχει.
Οι κατηγορίες των προστατευόμενων περιοχών πρέπει να διαφοροποιούνται από τις ζώνες προστασίας, οι οποίες θα πρέπει να ορίζονται στο συγκεκριμένο άρθρο και όχι στο π.δ. του άρθρου 44. Ήδη στη διαβούλευση έχουν προταθεί διατυπώσεις προς αυτή την κατεύθυνση (βλ. παρατηρήσεις του Green Tank)
Ειδικά επί της παρ. 2γ) θέλουμε να προστεθούν στην κατηγορία και οι θανατοκοινωνίες, ώστε να συμπεριληφθεί η προστασία της νεκρής ποσειδωνίας (Posidonia oceanica) που εκβράζεται στην ακτή και αποτελεί νέο ενδιαίτημα στην παράκτια ζώνη και λειτουργεί ως φυσικό μέσο προστασίας της ακτής από τη διάβρωση.
Άρθρο 47
Σε αντιστοιχία με τις παραπάνω παρατηρήσεις μας, θα πρέπει ο χαρακτηρισμός των προστατευόμενων περιοχών να είναι σαφής.
Θεωρούμε ανησυχητικό το γεγονός ότι δεν προβλέπεται η γνώμη της Επιτροπής Φύση 2000 στον χαρακτηρισμό των προστατευόμενων περιοχών, στις κατηγορίες που προβλέπεται και σήμερα.
Πρέπει να προβλέπονται σχέδια διαχείρισης για όλες τις προστατευόμενες περιοχές και όχι μόνο για τις περιοχές Natura 2000.
Άρθρο 65
Τροποποίηση του άρθρου 6Α ν. 2939/2001
Θεωρούμε πως θα πρέπει στην τροποποίηση του άρθρου να συμπεριληφθεί η επέκταση της καθολικής απαγόρευσης της πλαστικής σακούλας (μη εξαίρεση άλλων εμπόρων πχ. Περιπτέρων και λαϊκών αγορών.) καθώς και αύξηση του τέλους με σκοπό να αυξηθεί το αντικίνητρο στους καταναλωτές. Θεωρούμε επίσης ότι θα έπρεπε να ορίζεται παράγραφος που να περιγράφει την καθολική απαγόρευση των πλαστικών μιας χρήσης.
Comments are closed.