25 Ιανουαρίου, 2021
Ελλάδα: Σύμβαση της Βέρνης 2019 για Νότιο Κυπαρισσιακό Κόλπο και Ζάκυνθο
Απειλές για τις Θαλάσσιες Χελώνες στις Θίνες Κυπαρισσίας
O Κυπαρισσιακός κόλπος φιλοξενεί έναν από τους μεγαλύτερους πληθυσμούς αναπαραγωγής της θαλάσσιας χελώνας Καρέττα καρέττα σε ολόκληρη τη Μεσόγειο. Παρόλο που οι παραλίες αποτελούν προστατευόμενες περιοχές του δικτύου NATURA 2000, η ελληνική κυβέρνηση δεν κατάφερε να θεσπίσει και να εφαρμόσει τα απαραίτητα μέτρα διατήρησης και προστασίας της περιοχής, πέντε χρόνια μετά τη σύσταση της Σύμβασης της Βέρνης (Δεκέμβριος 2014) και τρία χρόνια μετά την καταδικαστική απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου (Νοέμβριος 2016). Παρόλο που υπήρξαν κάποιες θετικές εξελίξεις μετά την έγκριση του Προεδρικού Διατάγματος (ΠΔ) το 2018, η εφαρμογή του είναι σχεδόν ανύπαρκτη. Για το λόγο αυτό επαναλαμβάνουμε την επείγουσα ανάγκη εφαρμογής ενός “Σχεδίου Διαχείρισης”, καθώς το ΠΔ δεν επιλαμβάνεται αρκετών σημαντικών ζητημάτων.
Τον Ιούλιο του 2019, οι ερευνητές του MEDASSET, σε συνεργασία με τους ερευνητές του ARCHELON, αξιολόγησαν την τρέχουσα κατάσταση διατήρησης του πυρήνα της ζώνης ωοτοκίας του κόλπου της Κυπαρισσίας και εκπόνησαν σχετική μελέτη, η οποία παρουσιάστηκε στη Μόνιμη Επιτροπή της Σύμβασης της Βέρνης το 2019.
Οι απειλές που υφίστανται, αφορούν σε παράνομες οικοδομικές κατασκευές, περαιτέρω φυτεύσεις και καλλιέργειες στην παραλία και στους αμμόλοφους, παράκτια αλιεία, ανεμπόδιστη πρόσβαση των οχημάτων στην παραλία ωοτοκίας, έλλειψη σωστής διαχείρισης των επίπλων παραλίας και φωτορύπανση.
Εκφράστηκε επίσης, η έντονη ανησυχία από την πλευρά του MEDASSET, για τη συμφωνία για την εξερεύνηση και την εξόρυξη υδρογονανθράκων στη θαλάσσια περιοχή που γειτνιάζει με την προστατευόμενη περιοχή και τις εξαιρετικά δυσμενείς επιπτώσεις που θα επιφέρει.
Απόφαση: Η Μόνιμη Επιτροπή έλαβε υπόψη την προφορική ενημέρωση σχετικά με την πρόοδο για την εφαρμογή της Σύστασης υπ’ αριθ. 174 (2014) που υπέβαλαν οι ελληνικές αρχές και τη γραπτή έκθεση του καταγγέλλοντος MEDASSET.
Το Συμβούλιο τόνισε την επιτακτική ανάγκη για συνεργασία των ελληνικών αρχών με τις αρμόδιες οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών και την υποχρέωση τους να παρέχουν συγκεκριμένες αποδείξεις για την πλήρη εφαρμογή του Προεδρικού Διατάγματος. Επίσης επεσήμανε την ανάγκη εφαρμογής των διατάξεων σχετικά με την ανάπτυξη ενός “Σχεδίου Δράσης”, χρηματοδοτούμενου από το πρόγραμμα LIFE της ΕΕ. Επίσης τόνισε την ανάγκη εφαρμογής όλων των παραγράφων που αναφέρονται στη διαχείρισης της περιοχής, της Σύστασης υπ’ αριθ. 174 (2014).
Οι εθνικές αρχές καλούνται να ενημερώσουν το Προεδρείο και τη Μόνιμη Επιτροπή για την πρόοδο ως προς την εφαρμογή της Σύστασης υπ’ αριθ. 174 (2014).
Η υπόθεση παραμένει ανοιχτή.
Kyparissia Thines vehicle tracks and sea turtle tracks in the same place.
Σύμβαση της Βέρνης 2019: Ζάκυνθος
Ο κόλπος του Λαγανά αποτελεί μία από τις σημαντικότερες περιοχές αναπαραγωγής της χελώνας Caretta caretta στην Ελλάδα και τη Μεσόγειο. Το 1984, το MEDASSET παρουσίασε για πρώτη φορά την υπόθεση της Ζακύνθου και συγκεκριμένα του κόλπου του Λαγανά στη Σύμβαση της Βέρνης. Ως εκ τούτου, το 1987, η Μόνιμη Επιτροπή εξέδωσε τη Σύσταση 9, με σκοπό να εξασφαλίσει την προστασία της περιοχής.
Αφού πέρασαν 32 χρόνια από την έκδοση της Σύστασης 9, το MEDASSET διεξήγαγε τριήμερη αξιολόγηση (11-15 Αυγούστου 2019) της υφιστάμενης κατάστασης στην περιοχή και διαπίστωσε ότι οι ενήλικες χελώνες Caretta Caretta που φωλεοποιούν στον Κόλπο του Λαγανά απειλούνται σοβαρά. Η Ελληνική Κυβέρνηση δεν έχει καταφέρει ακόμη να παράσχει επαρκή προστασία στην περιοχή, παρά τη σπουδαιότητά της, τις Συστάσεις της Μόνιμης Επιτροπής και τον χαρακτηρισμό της ως “Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο” (το οποίο ιδρύθηκε το 1999).
Παρά τους κανονισμούς και τα μέτρα που θέσπισε το Προεδρικό Διάταγμα για την προστασία της Caretta caretta και την ανακήρυξη της περιοχής ως Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο, η εφαρμογή των μέτρων είναι ανεπαρκής. Παράλληλα οι διαθέσιμοι πόροι, τόσο οι ανθρώπινοι όσο και οι χρηματοοικονομικοί για την προστασία της περιοχής είναι περιορισμένοι (έλλειψη φυλάκων και διαθέσιμων κονδυλίων).
Τα πρόστιμα και οι κυρώσεις που εκδίδονται για τις παραβιάσεις των μέτρων προστασίας της Caretta Caretta δεν επιβάλλονται. Ως εκ τούτου, συνεχίζουν να λειτουργούν οι παράνομες επιχειρήσεις, οι οποίες συναντώνται κυρίως στην παραλία Δάφνη. Όλες οι παραλίες ωοτοκίας του Κόλπου υφίστανται ακραίες πιέσεις, ιδιαίτερα λόγω των παράκτιων και θαλάσσιων τουριστικών δραστηριοτήτων.
Τα συμπεράσματα από την τριήμερη αξιολόγηση, παρουσιάστηκαν από το MEDASSET στη Μόνιμη Επιτροπή στην 39η Σύμβαση της Βέρνης. Το MEDASSET κάλεσε αφενός την Ελληνική Κυβέρνηση να αυξήσει επειγόντως τις προσπάθειές της για την επαρκή προστασία του Κόλπου του Λαγανά και αφετέρου τη Μόνιμη Επιτροπή να ανοίξει εκ νέου το αρχείο της υπόθεσης.
Απόφαση: Η Μόνιμη Επιτροπή έλαβε σοβαρά υπόψη τις πρόσφατες αναφορές που υπέβαλαν οι ελληνικές αρχές, καθώς και την παρουσίαση του καταγγέλλοντος MEDASSET με τις παραβιάσεις. Το MEDASSET κάλεσε τη Μόνιμη Επιτροπή να ανοίξει εκ νέου τον φάκελο της υπόθεσης, λόγω της συνεχιζόμενης και μακροπρόθεσμης καταστροφής της περιοχής.
Η Μόνιμη Επιτροπή, ενστερνιζόμενη τα σοβαρά προβλήματα που αντιμετωπίζει η περιοχή, αποφάσισε να εξετάσει το αίτημα για εκ νέου άνοιγμα της υπόθεσης του Κόλπου του Λαγανά, τοποθετώντας το στην ημερήσια διάταξη της επόμενης συνεδρίασης του Προεδρείου.
Violations of Maritime Regulations in Laganas Bay.
Τουρκία: Σύμβαση της Βέρνης 2019 για Πάταρα, Φετίγιε, Καζανλί και Αναμούρ
Τουρκία: Υποβάθμιση των παραλιών ωοτοκίας θαλάσσιων χελωνών στα Πάταρα και στη Φετίγιε
Το 2019 συνεχίστηκαν οι εκστρατείες μας για τη βελτίωση της προστασίας των παραλιών ωοτοκίας στα Πάταρα και για την αναστροφή της σοβαρής υποβάθμισης των βιοτόπων των θαλ. χελωνών στη Φετίγιε. Οι δύο περιοχές προστατεύονται από τη Σύμβαση της Βαρκελώνης και είναι ανάμεσα στις σημαντικότερες παραλίες ωοτοκίας της χελώνας Καρέττα Καρέττα στην Τουρκία.
Το καλοκαίρι του 2019 επισκεφθήκαμε τις περιοχές και αξιολογήσαμε το επίπεδο προστασίας τους. Διαπιστώσαμε ότι οι Συστάσεις No. 182 και No. 183 που εκδόθηκαν από τη Σύμβαση της Βέρνης το 2015, δεν έχουν εφαρμοστεί από τις τουρκικές αρχές.
Στα Πάταρα, δεν υπήρξε σχεδόν καμία βελτίωση στην προστασία και διαχείριση της περιοχής, με αποτέλεσμα τα προβλήματα να παραμένουν. Για άλλη μια φορά, καταγράψαμε έλλειψη διοικητικού προσωπικού, ανεπαρκή παρακολούθηση των φωλιών, έλλειψη χάραξης ζωνών ωοτοκίας και τοποθέτησης πινακίδων πληροφόρησης. Η ανεξέλεγκτη πρόσβαση οχημάτων, η ιππασία, το κάμπινγκ, τα απορρίμματα και οι εγκαταλελειμμένες εγκαταστάσεις στις παραλίες, δυσχεραίνουν την ωοτοκία και την εκκόλαψη των φωλιών. Παράλληλα, δεν εντοπίσαμε νέες πρακτικές για την ορθή διαχείριση της περιοχής, με μοναδική εξαίρεση τη στοίβαξη των επίπλων παραλίας κατά τις νυχτερινές ώρες και την τοποθέτηση μιας νέας πινακίδας. Η περιοχή παραμένει χωρίς επαρκή προστασία.
Στη Φετίγιε, δεν υπήρξε σχεδόν καμία βελτίωση στην προστασία των παραλιών ωοτοκίας. Μεταξύ άλλων, καταγράψαμε τις εξής παραβάσεις: παρουσία επίπλων παραλίας εντός της ζώνης ωοτοκίας, έλλειψη πληροφόρησης και καθορισμού ζωνών ωοτοκίας, ανεξέλεγκτη πρόσβαση οχημάτων, παράνομες κατασκευές εντός της ζώνης ωοτοκίας, φωτορύπανση, ελεύθερο κάμπινγκ και παρουσία επισκεπτών στην παραλία το βράδυ. Επιπλέον, η αναμενόμενη κατασκευή νέων ξενοδοχείων δίπλα σε μια πρωτόγονη παραλία ωοτοκίας θαλάσσιων χελωνών, παραβιάζει πλήρως τις Συστάσεις της Σύμβασης της Βέρνης.
Κατά τη διάρκεια της αξιολόγησης μας στην περιοχή Φετίγιε, δεν εντοπίσαμε νέες πρακτικές για την ορθή διαχείριση της περιοχής. Μοναδικές εξαιρέσεις αποτελούσαν η συλλογή απορριμμάτων και η διαχείριση των παράνομων επίπλων σε ένα μικρό τμήμα της παραλίας ωοτοκίας (1,5 χλμ. από τα 8 χλμ.). Η περιοχή σαφέστατα παραμένει χωρίς επαρκή προστασία.
Απόφαση: Η Μόνιμη Επιτροπή έλαβε υπόψη τις πρόσφατες αναφορές, τις οποίες υπέβαλαν οι τουρκικές αρχές. Αναγνώρισε, επίσης, τις προσπάθειες που καταβλήθηκαν για την παρακολούθηση των φωλιών των χελωνών και την προώθηση της επιστημονικής γνώσης. Ωστόσο, το Συμβούλιο εξέφρασε εκ νέου την ανησυχία του σχετικά με την ανεπιτυχή εφαρμογή των μέτρων που έχουν τεθεί στις Συστάσεις υπ’ αριθ. 182 (2015) και 183 (2015), όπως επεσήμανε ο καταγγέλλων.
Η Μόνιμη Επιτροπή ζήτησε εκ νέου από τις τουρκικές αρχές να εκπονήσουν ένα λεπτομερές και χρονικά προσδιορισμένο σχέδιο δράσης για τη συμμόρφωση με τις διατάξεις των ανωτέρω Συστάσεων. Οι εν λόγω Συστάσεις ήταν το αποτέλεσμα της στενής συνεργασίας της Μόνιμης Επιτροπής της Σύμβασης της Βέρνης με αρμόδιους φορείς, συμπεριλαμβανομένων των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών.
Οι υποθέσεις παραμένουν ανοιχτές.
[1] Sporadic green turtle (C.mydas) nesting has been recorded at both sites
Feithye (Infrastructure lack of zoning)
Τουρκία: Σύσταση υπ’ αριθ. 95 (2002) για τη διατήρηση των θαλάσσιων χελωνών στην παραλία Kazanli και η Υπόθεση του Αναμούρ
Οι πράσινη χελώνα “Chelonia mydas” αποτελεί ένα παγκοσμίως απειλούμενο είδος. Στη Μεσόγειο, οι ερευνητές εκτιμούν ότι μόνο 784 πράσινες ενήλικες χελώνες θηλυκού γένους φωλεωποιούν στην περιοχή1. Πρόσφατα, το Kazanli συγκαταλέχθηκε ανάμεσα στις 3 πιο σημαντικές παραλίες ωοτοκίας της πράσινης χελώνας στη Μεσόγειο, ενώ ένα τμήμα της έχει χαρακτηριστεί ως “Εθνική Φυσική Προστατευόμενη Περιοχή Πρώτου Βαθμού”.
Ωστόσο, ο οικότοπος έχει υποστεί σταδιακή υποβάθμιση ήδη από τη δεκαετία του ’80. Τα προβλήματα διαχείρισης της περιοχής παρουσιάστηκαν για πρώτη φορά στη Σύμβαση της Βέρνης το 1999. Έκτοτε, συζητούνται τακτικά στις ετήσιες συνεδριάσεις της Μόνιμης Επιτροπής. Ο φάκελος της υπόθεσης άνοιξε το 2000, ακολουθούμενος από τη Σύσταση υπ’ αριθ. 95 (2002) για τη διατήρηση των θαλάσσιων χελωνών στην παραλία του Kazanli. Δυστυχώς, όμως, οι αρμόδιες αρχές παρέλειψαν να αναλάβουν δράση για αρκετά χρόνια. Ως αποτέλεσμα, η παραλία ωοτοκίας υφίσταται σοβαρή υποβάθμιση.
Το MEDASSET επισκέφθηκε το Kazanli τον Αύγουστο του 2019, ώστε να αξιολογήσει την τρέχουσα κατάσταση στις παραλίες ωοτοκίας. Συνοπτικά, αν και έχουν παρέλθει 19 χρόνια από την έγκριση της Σύστασης υπ’ αριθ. 95 (2002), δεν έχει σημειωθεί σημαντική πρόοδος και σοβαρά προβλήματα παραμένουν.
Στη συνάντηση της Μόνιμης Επιτροπής της Σύμβασης της Βέρνης το 2019, το MEDASSET παρουσίασε τη συνεχιζόμενη υποβάθμιση και την ανεπαρκή διαχείριση του οικοτόπου. Οι κύριες απειλές που εντοπίστηκαν αφορούσαν τη διάβρωση των ακτών, τα ανεπεξέργαστα υδατικά λύματα, τα τοξικά απόβλητα, τα απορρίμματα στις παραλίες, την αμμοληψία, τη φωτορύπανση, την παρουσία θερμοκηπίων δίπλα στην παραλία ωοτοκίας, την παράκτια αλιεία, τη διατάραξη των χελωνών κατά την περίοδο φωλεοποίησης και την έλλειψη γνώσης του κοινού επί των εν λόγω προβλημάτων.
Απόφαση: Η Μόνιμη Επιτροπή έλαβε υπόψη τις πρόσφατες αναφορές που υπέβαλαν οι τουρκικές αρχές. Επεξεργάστηκε, επίσης, την παρουσίαση του καταγγέλλοντος, MEDASSET, το οποίο κάλεσε τη Μόνιμη Επιτροπή να παροτρύνει τις αρχές να εφαρμόσουν όλους τους όρους της Σύστασης χωρίς περαιτέρω καθυστέρηση. Εξέφρασε, επίσης, την ανησυχία της για τις συνεχιζόμενες πιέσεις στην περιοχή και ειδικότερα για τη διάβρωση της παραλίας.
Η Μόνιμη Επιτροπή κάλεσε τις τουρκικές αρχές να εφαρμόσουν όλους τους όρους της Σύστασης υπ’ αριθ. 95 (2002) και ζήτησε τη σύνταξη μιας επικαιροποιημένης έκθεσης εντός δύο ετών.
Η Υπόθεση του Αναμούρ
Η ωοτοκία στην περιοχή του Anamur συμβαίνει κατά μήκος μιας έκτασης 12χλμ. Η εν λόγω παραλία είναι η 2η πιο σημαντική παραλία ωοτοκίας στην Τουρκία και η 4η σε όλη τη Μεσόγειο. Οι Συστάσεις που υιοθέτησε η Μόνιμη Επιτροπή το 1998, τονίζουν την ανάγκη εκτίμησης των επιπτώσεων ορισμένων σχεδίων και έργων στο περιβάλλον. Προβλέπουν, επίσης, την υιοθέτηση αυστηρών μέτρων για την επιβολή της νομοθεσίας κατά της παράνομης εξόρυξης άμμου, ιδίως στην παραλία του Anamur. Απώτερος στόχος είναι η απαγόρευση της εξόρυξης άμμου από τη συγκεκριμένη παραλία και την αποτροπή της περαιτέρω ανοικοδόμησης. Η τοπική διοίκηση αγνόησε πλήρως τις εθνικές και διεθνείς δεσμεύσεις της Τουρκίας, καθώς και τις Συστάσεις που διατύπωσε η Μόνιμη Επιτροπή το 1998. Στις 31 Μαΐου 2019, ο Δήμος του Anamur ξεκίνησε την κατασκευή «δημόσιας παραλίας και χώρου πικ-νικ» στην περιοχή “Karaağaç;”. Η κατασκευή ξεκίνησε χωρίς να διενεργηθεί η απαραίτητη εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων, η οποία είναι απαραίτητη για να χορηγηθεί άδεια στον Δήμο από τις αρμόδιες αρχές. Κατά συνέπεια, η άμμος εξήχθη από την παραλία και το γειτονικό σύστημα αμμόλοφων. Τα φορτηγά τοποθέτησαν χώμα πάνω από την παραλία και την περιοχή των αμμολόφων, σε απόσταση περίπου 25-35 μ. από την ακτογραμμή. Δέντρα και γρασίδι φυτεύτηκαν στην καλυμμένη με χώμα περιοχή. Τα αρμόδια Υπουργεία κατήγγειλαν το Δήμο και διέταξαν την αποκατάσταση της παραλίας με την απομάκρυνσης χώματος και δέντρων μέχρι τις 16 Ιουλίου 2019. Η απόφαση του Υπουργείου δεν εφαρμόστηκε και δεν λήφθηκαν περαιτέρω μέτρα.
Η Μόνιμη Επιτροπή έλαβε υπόψη τα στοιχεία του καταγγέλλοντος MEDASSET, εξέφρασε την ανησυχία της για την παραλία του Αναμούρ, αλλά υπενθύμισε ότι αυτή η καταγγελία ήταν εκτός ατζέντας και θα ληφθεί υπόψη προς εξέταση στην επόμενη συνεδρίαση της επιτροπής.
Kazanli (Litter on the beach)
[1] Hochscheid, S., Kaska, Y. and Panagopoulou, A. (Eds.) (2018). Sea Turtles in the Mediterranean Region: MTSG Annual Regional Report 2018. Draft Report of the IUCNSSC Marine Turtle Specialist Group, 2018.
Κύπρος: Χερσόνησος του Ακάμα (Caretta caretta & Chelonian mydas)
Τα προβλήματα προστασίας των θαλάσσιων χελωνών στις παραλίες ωοτοκίας του Ακάμα και της Λίμνης στην Κύπρο, τέθηκαν υπόψη της Σύμβασης της Βέρνης για πρώτη φορά το 1996 από το MEDASSET εκ μέρους της Μ.Κ.Ο Terra Cypria και η εν λόγω υπόθεση παραμένει ανοικτή από το 1997! Η υπόθεση της χερσονήσου του Ακάμα είναι από τις πλέον χρονίζουσες υποθέσεις στη Σύμβαση της Βέρνη (Συμβούλιο της Ευρώπης).
Η φετινή έκθεση της Terra Cypria, αποδεικνύει για ακόμα μια φορά ότι δεν έχει εφαρμοστεί πλήρως η Σύσταση Νο.191 (2016) της Σύμβασης και ότι δεν έχουν υλοποιηθεί τα αναγκαία σχέδια διαχείρισης των παραλιών ωοτοκίας. Παράνομα εστιατόρια συνεχίζουν να λειτουργούν πάνω και δίπλα στις παραλίες ωοτοκίας στον Ακάμα και επίσης έχει εγκριθεί η ανέγερση ενός τεράστιου θέρετρου γκολφ ακριβώς πίσω από τη σημαντική παραλία ωοτοκίας στη Λίμνη.
Η Terra Cypria, με την υποστήριξη του MEDASSET, ζήτησε την αποκατάσταση της αρχικά προβλεπόμενης ζώνης προστασίας 450 μέτρων, μεταξύ του νέου θέρετρου και της παραλίας ωοτοκίας της Λίμνης και παρότρυνε τις αρχές να αναλάβουν επείγουσα δράση για να διασφαλίσουν την εφαρμογή των μέτρων διαχείρισης σε όλες τις παραλίες.
Απόφαση: Η Μόνιμη Επιτροπή αφού ευχαρίστησε τις κυπριακές αρχές και την καταγγέλλουσα οργάνωση για τις αναφορές τους και αφού σημείωσε την πρόοδο που έχει επιτευχθεί, τόνισε ότι το υπάρχον επίπεδο προστασίας των παραλιών ωοτοκίας δε συνάδει πλήρως με τη Σύσταση της Σύμβασης της Βέρνης Νο.191 (2016)
Η υπόθεση παραμένει ανοιχτή και οι κυπριακές αρχές οφείλουν να ενημερώνουν τη Μόνιμη Επιτροπή αναφορικά με την πρόοδο στην εφαρμογή της Σύστασης Νο. 191 (2016).
Copyright Terra Cypria. Pedestrian road constructed on the sand dunes and the sea turtles nesting beach in Limni
Comments are closed.