Η αποτυχία προστασίας του Ν. Κυπαρισσιακού Κόλπου, οδηγεί την Ελλάδα στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο

Ως αποτέλεσμα πολλών χρόνων αδράνειας της ελληνικής πολιτείας, η χώρα μας βρίσκεται για άλλη μια φορά κατηγορούμενη στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη μη εφαρμογή της περιβαλλοντικής νομοθεσίας. Συγκεκριμένα, στις 13 Ιανουαρίου 2016 δικάζεται στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης η από 11/11/2014 προσφυγή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κατά της Ελλάδας (αριθμός υπόθεσης ΔΕΕ C-504/14), καθώς η χώρα μας φέρεται να έχει παραβεί τις υποχρεώσεις της που απορρέουν από την οδηγία 92/43/ΕΟΚ όσον αφορά την Ειδική Ζώνη Διατήρησης «Θίνες Κυπαρισσίας (Νεοχώρι-Κυπαρισσία)» (GR2550005) και την θαλάσσια χελώνα Caretta caretta.

Ο Κυπαρισσιακός Κόλπος είναι μια περιοχή ιδιαίτερου φυσικού κάλλους και οικολογικής σημασίας καθώς περιλαμβάνει σπάνιους οικοτόπους θινών και αξιολογείται ως η δεύτερη σημαντικότερη περιοχή ωοτοκίας της Caretta caretta στη Μεσόγειο. Η ελληνική πολιτεία όφειλε να έχει λάβει μέτρα και να έχει ήδη θεσπίσει ένα αποτελεσματικό θεσμικό πλαίσιο για την προστασία της περιοχής καθώς υπάρχει έντονο ενδιαφέρον εντατικής οικοδόμησης σε «φιλέτα» που βρίσκονται σε απόσταση όχι μεγαλύτερη των 100-200 μέτρων από τη θάλασσα, με κίνδυνο οριστικής υποβάθμισης του Κόλπου.

Πως φτάσαμε μέχρι το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο;

Η υπόθεση ξεκίνησε τον Οκτώβριο του 2012, όταν η Ελλάδα έλαβε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή Αιτιολογημένη Γνώμη (παράβαση 2011/2156), κατόπιν σχετικής αυτοψίας που πραγματοποίησαν εκπρόσωποι της Επιτροπής (Ιούλιος 2012), για παράβαση των άρθρων 6 και 12 της οδηγίας 92/43/ΕΟΚ αναφορικά με την θαλάσσια χελώνα και τις θίνες. Παρά το γεγονός ότι το ΥΠΕΝ (τότε ΥΠΕΚΑ) δεσμεύτηκε να λάβει μέτρα προστασίας για την περιοχή, η κατάσταση κατά την περίοδο ωοτοκίας της Caretta caretta το 2013 δεν βελτιώθηκε. Ενόψει της έναρξης της περιόδου ωοτοκίας 2014, η Επιτροπή αποφάσισε τον Μάρτιο 2014 την παραπομπή της χώρας μας στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο.

Από το καλοκαίρι του 2014 το Υπουργείο Περιβάλλοντος προωθεί Προεδρικό Διάταγμα (Π.Δ.) για την περιοχή, το οποίο και υπέβαλε τον Δεκέμβριο του ίδιου έτους στο Συμβούλιο της Επικρατείας για την κατά νόμο επεξεργασία. Επί του προωθούμενου Π.Δ., το Συμβούλιο της Επικρατείας εξέδωσε τον Απρίλιο 2015 Πρακτικό Επεξεργασίας (Π.Ε. ΣτΕ 32/2015), με το οποίο αφενός αναγνωρίζει την επιτακτική ανάγκη έκδοσης του Π.Δ., αφετέρου διατυπώνει σοβαρές αντιρρήσεις τόσο επί της διαδικασίας όσο και επί των περιλαμβανόμενων στο Π.Δ. ρυθμίσεων. Δεδομένης της επικείμενης εκδίκασης της υπόθεσης από το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το Συμβούλιο της Επικρατείας τονίζει την αναγκαιότητα άμεσης έκδοσης αναθεωρημένου διατάγματος, την οποία κρίνει ιδιαίτερα επείγουσα.

Δυστυχώς εννέα μήνες μετά την έκδοση του προαναφερόμενου Πρακτικού Επεξεργασίας, δεν έχει ακόμα εκδοθεί από το ΥΠΕΝ αναθεωρημένο Π.Δ. για την περιοχή του Κυπαρισσιακού κόλπου. Παράλληλα, πολιτικά πρόσωπα τοπικής, περιφερειακής και εθνικής εμβέλειας, συνεχίζουν να αγνοούν της προειδοποιήσεις της ΕΕ, τις συστάσεις του Συμβουλίου της Ευρώπης, τη γνωμοδότηση του ΣτΕ καθώς και το εθνικό συμφέρον που πηγάζει από τον φυσικό μας πλούτο, κάνοντας δηλώσεις για δήθεν ανάπτυξη της περιοχής μέσω εντατικής οικοδόμησης που θα οδηγούσε αναπόφευκτα σε υποβάθμιση.

Η ανάγκη έκδοσης αναθεωρημένου Προεδρικού Διατάγματος είναι επιτακτική ώστε να αποτραπεί η σχεδιαζόμενη υποβάθμιση του εξαιρετικής οικολογικής σημασίας αμμοθινικού συστήματος, να διασφαλιστεί η προστασία των πολύτιμων φυσικών χαρακτηριστικών και να προωθηθεί η οικολογικά βιώσιμη ανάπτυξη της περιοχής.

Βασίλης Σταμογιάννης, MEDASSET

Παναγιώτα Θεοδώρου, ΑΡΧΕΛΩΝ