Δελτίο Τύπου: Θαλάσσιες Χελώνες στην Αλβανία

Η τριετής έρευνα του MEDASSET αποκαλύπτει:
Ο κόλπος Ντρίνι είναι σημαντικό τροφικό πεδίο θαλάσσιων χελωνών στη Μεσόγειο
Σημαντικό τροφικό πεδίο για τις θαλάσσιες χελώνες αποτελεί ο κόλπος Ντρίνι στη βόρεια ακτή της Αλβανίας σύμφωνα με τριετή έρευνα του MEDASSET. Οι χελώνες χρησιμοποιούν τον Κόλπο για να αναζητήσουν τροφή, ως τόπο ανάπτυξης, ως καταφύγιο και ως σταθμό στη μεταναστευτική τους πορεία ανάμεσα στο Ιόνιο και την Αδριατική θάλασσα.

Το τριετές πρόγραμμα «Παρακολούθηση και προστασία σημαντικών τροφικών πεδίων των θαλάσσιων χελωνών στην περιοχή Πατόκ, Αλβανία» υλοποιήθηκε στο πλαίσιο των προγραμμάτων του MEDASSET για την προστασία των θαλάσσιων χελωνών και των βιοτόπων τους στη Μεσόγειο από τον Ιούνιο του 2008 έως τον Οκτώβριο του 2010 περιλαμβάνοντας επιστημονική έρευνα, ανάπτυξη δεξιοτήτων της τοπικής κοινωνίας και περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση τόσο σε τοπικό όσο και σε διεθνές επίπεδο.

Έως το 2008, τα στοιχεία για τους πληθυσμούς των θαλάσσιων χελωνών που επισκέπτονταν τις αλβανικές θάλασσες ήταν ελλιπή και η επιστημονική έρευνα αποσπασματική. Με έδρα την περιοχή του Πατόκ στον κόλπο Ντρίνι, οι ερευνητές του προγράμματος είχαν την ευκαιρία να μελετήσουν συστηματικά και καθ’ όλη τη διάρκεια των θερινών μηνών, έναν αξιοσημείωτο αριθμό χελωνών που παγιδεύονταν τυχαία στα «στάβνικ», ένα είδος στατικών διχτυών παγίδας: 402 Καρέττα καρέττα, αλλά και πέντε πράσινες χελώνες (Chelonia mydas), επιβεβαιώνoντας ότι η Αλβανία συγκαταλέγεται στις περιοχές της ευρύτερης εξάπλωσής τους. Επιπλέον, ταυτότητα αναγνώρισης τοποθετήθηκε σε 396 χελώνες, επιτρέποντας στους ερευνητές τη μελέτη της μεταναστευτικής τους πορείας. Συγκεκριμένα, 54 χελώνες παγιδεύτηκαν περισσότερες από μία φορά μέσα στο ίδιο καλοκαίρι, μαρτυρώντας μικρής διάρκειας παραμονή στον Κόλπο, ενώ 32 χελώνες πιάστηκαν ξανά μεταξύ του 2008 και του 2010, επιβεβαιώνοντας ότι η Αλβανία αποτελεί μέρος της μεταναστευτικής τους πορείας. Υπάρχουν ενδείξεις ότι οι Καρέττα καρέττα μπορεί να παραμένουν στον Κόλπο κατά τη διάρκεια των χειμερινών μηνών. Το συμπέρασμα αυτό ενισχύεται και από τα αρχικά αποτελέσματα του πρώτου προγράμματος δορυφορικής παρακολούθησης θαλάσσιων χελωνών στην Αλβανία, το οποίο έχει επίσης προσδιορίσει τη χρονική περίοδο επιστροφής των χελωνών στον κόλπο Ντρίνι για τροφή. Η δορυφορική παρακολούθηση, που ξεκίνησε το MEDASSET το Σεπτέμβριο του 2009, θα ολοκληρωθεί το Σεπτέμβριο του 2011.

Ένα σημαντικό ποσοστό 25.7% των παγιδευμένων χελωνών ήταν αρσενικές (35 ενήλικες, 77 ανήλικες). Σε αντίθεση με τις θηλυκές, οι αρσενικές χελώνες δεν επιστρέφουν ποτέ στη στεριά και γι’ αυτό το λόγο οι γνώσεις των επιστημόνων για την κατανομή και τη θαλάσσια οικολογία τους είναι περιορισμένες. «Η ανακάλυψη ενός βιοτόπου σημαντικού για τις αρσενικές χελώνες έχει μεγάλη σημασία, λόγω του αντίκτυπου που θα έχει η κλιματική αλλαγή στο είδος. Η θερμοκρασία της άμμου κατά τη διάρκεια της επώασης καθορίζει το φύλο των νεογέννητων, οπότε η άνοδος ακόμα κι ενός ή δύο βαθμών θα έχει ως αποτέλεσμα να γεννιούνται περισσότερα ή και μόνο θηλυκά χελωνάκια», αναφέρει ο Δρ. Michael White, ο κύριος ερευνητής του προγράμματος.

Ιδιαίτερα σημαντική ήταν η διαπίστωση ότι τα «στάβνικ» δεν είναι θανάσιμα για τις χελώνες, καθώς μπορούν να αναδυθούν στην επιφάνεια και να αναπνεύσουν μέχρις ότου απελευθερωθούν απ’ τους ψαράδες, όπως επίσης και το γεγονός ότι ο εγκλωβισμός και η επαφή αυτή με τον άνθρωπο, δεν τις αποτρέπει από το να συνεχίσουν ν’ αναζητούν τροφή στην περιοχή. Οι βασικές απειλές για τις χελώνες στον κόλπο Ντρίνι είναι η εξαπλωμένη πλέον ρύπανση1, ο τυχαίος τραυματισμός από προπέλες θαλάσσιων μέσων και η αλληλεπίδραση με την αλιευτική δραστηριότητα με δίχτυα. Κατά τη διάρκεια του προγράμματος διαπιστώθηκε παράνομη χρήση δυναμίτη για ψάρεμα και παραδόθηκε στις Αρχές η πρώτη συστηματικά καταγεγραμμένη απόδειξή της.

Εκπληρώνοντας το δεύτερο κύριο στόχο του προγράμματος, το MEDASSET εκπαίδευσε 11 φοιτητές ως Βοηθούς Έρευνας, προσφέροντας τη δυνατότητα στην επόμενη γενιά των Αλβανών επιστημόνων να μελετήσει σε βάθος τους πληθυσμούς των θαλάσσιων χελωνών και να συμβάλει ουσιαστικά στην προστασία τους. Το πρόγραμμα προσέφερε, επίσης, την ευκαιρία σε περισσότερους από 250 Αλβανούς φοιτητές να παρακολουθήσουν εκπαιδευτικές ημερίδες στον ερευνητικό σταθμό του προγράμματος. Το MEDASSET συνεργάστηκε με τον Καθηγητή Idriz Haxhiu, Διευθυντή της Αλβανικής Εταιρίας για την Ερπετοπανίδα, για την ευαισθητοποίηση της τοπικής και ευρύτερης κοινωνίας μέσω των τοπικών και εθνικών Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης. Οι ερευνητές συνεργάστηκαν με τους τοπικούς ψαράδες, υποδεικνύοντας τους σωστούς τρόπους μεταχείρισης των χελωνών, ευαισθητοποιώντας τους για την προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος.

Τα ευρήματα και τα συμπεράσματα του τριετούς ερευνητικού προγράμματος του MEDASSET οδήγησαν στη έγγραφη διατύπωση Συστάσεων και της «Εθνικής Στρατηγικής Διαχείρισης για τις Θαλάσσιες Χελώνες», που θα κατατεθεί από το MEDASSET στις αλβανικές Αρχές το 2011. Ο μακροπρόθεσμος στόχος του προγράμματος είναι η αναγνώριση από την αλβανική νομοθεσία σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο του κόλπου Ντρίνι, ως σημαντικό πεδίο τροφής και ανάπτυξης των θαλάσσιων χελωνών στη Μεσόγειο και η αποτελεσματική προστασία του είδους, που κινδυνεύει με εξαφάνιση.

Το πρόγραμμα συγχρηματοδοτήθηκε από το MEDASSET, το Παγκόσμιο Πρόγραμμα Μικρών Χρηματοδοτήσεων του Παγκόσμιου Ταμείου Περιβάλλοντος (GEF/SGP), το Περιφερειακό Κέντρο Δράσης για τις Προστατευόμενες Περιοχές (RAC/SPA), το Μεσογειακό Σχέδιο Δράσης του Περιβαλλοντικού Προγράμματος του ΟΗΕ (UNEP/MAP), τη Βρετανική ΜΚΟ για την Προστασία των Χελωνών (BCG), το Ίδρυμα Ιωάννου Φ. Κωστόπουλου και τα Βρετανικά Ιδρύματα Spear Charitable Trust και Panton Trust.

Σημειώσεις προς τους Συντάκτες:

1. Σύμφωνα με τη μελέτη αποτίμησης της ρύπανσης που πραγματοποιήθηκε στην ακτογραμμή του κόλπου Ντρίνι και σε πέντε ποτάμια της περιοχής, το 2009 και το 2010 αντίστοιχα, η εξαπλωμένη πλέον θαλάσσια ρύπανση στον κόλπο Ντρίνι σε συνδυασμό με την παμφάγο φύση των Καρέττα καρέττα καθιστά την κατανάλωση πλαστικού και άλλων απορριμμάτων εξαιρετικά πιθανή.
2. Διαβάστε την Έκθεση Αποτελεσμάτων του προγράμματος για μια λεπτομερέστερη περιγραφή του δράσεων, αποτελεσμάτων, συμπερασμάτων και συστάσεων του τριετούς προγράμματος «Παρακολούθηση και προστασία σημαντικών τροφικών πεδίων των θαλάσσιων χελωνών στην περιοχή Πατόκ, Αλβανία 2008 – 2010» εδώ. Για περισσότερες πληροφορίες για το πρόγραμμα κάντε κλικ εδώ ή επισκεφθείτε τις «Εκδόσεις» στο www.medasset.gr
3. Συνεργάτες του Προγράμματος είναι το Πανεπιστήμιο των Τιράνων, η Αλβανική Εταιρία για την Ερπετοπανίδα, το Πανεπιστήμιο Adnan Menderes (Τουρκία) και το ECAT–Τίρανα (Περιβαλλοντικό Κέντρο Διοίκησης και Τεχνολογίας)
4. Το τριετές ερευνητικό πρόγραμμα «Παρακολούθηση και προστασία σημαντικών τροφικών πεδίων των θαλάσσιων χελωνών στην περιοχή Πατόκ, Αλβανία, 2008-10» είναι απόρροια του προγράμματος του MEDASSET «Ταχεία Επισκόπηση Σημαντικών Βιοτόπων της Θαλάσσιας Χελώνας και της Μεσογειακής Φώκιας στην Αλβανία, 2005».
5. Επισκεφθείτε το Turtle Tracking στο www.medasset.gr για να δείτε χάρτες και τη μεταναστευτική πορεία των τριών θαλάσσιων χελωνών: “Shpresa”, “Guximtari” και “Patoku”.
6. Το MEDASSET (Μεσογειακός Σύνδεσμος για τη Σωτηρία των θαλάσσιων Χελωνών) είναι διεθνής, μη κυβερνητική οργάνωση (ΜΚΟ) που ιδρύθηκε το 1988 με σκοπό την προστασία των θαλάσσιων χελωνών και των βιοτόπων τους σε όλη την Μεσόγειο, μέσω ερευνητικών προγραμμάτων, ενημερωτικών εκστρατειών, της εκπαίδευσης και της ενεργού παρέμβασης σε αρμόδιους φορείς. Από την ίδρυσή του είναι μόνιμο Μέλος/Παρατηρητής της Σύμβασης της Βέρνης (Συμβούλιο της Ευρώπης). Συνεργάζεται με το Περιβαλλοντικό Πρόγραμμα του ΟΗΕ (UNEP/MAP) του οποίου είναι Εταίρος για την εφαρμογή του Μεσογειακού Σχεδίου Δράσης Προστασίας των Θαλάσσιων Χελωνών.